Wysokość zachowku jest ściśle związana z wysokością udziału spadkowego. Osobom uprawnionym – tj. zstępnym, małżonkowi, rodzicom spadkodawcy, jeżeli byliby powołani do spadku na podstawie ustawy – przyda ½ (lub ⅔ jeżeli są małoletni lub niezdolni do pracy) udziału spadkowego, który otrzymaliby w wyniku dziedziczenia ustawowego.
Przykład: Zmarły spadkodawca pozostawił małżonka i dwójkę dzieci, którzy w takiej konfiguracji dziedziczyliby na podstawie ustawy w częściach równych – tj. każdy w ⅓. Jeżeli są oni zdolni do pracy, a żadne z dzieci nie jest małoletnie, wysokość zachowku należnego każdemu z nich wynosić będzie de facto ⅙ udziału spadkowego, który by im przypadł na podstawie ustawy.
Umowa darowizny a zachowek
Umowa darowizny, podobnie jak zapis windykacyjny może mieć wpływ na obowiązek zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej z tytułu zachowku. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, osoba uprawniona z tytułu zachowku może żądać zachowku od osoby, na której rzecz spadkodawca uczynił darowiznę, która została doliczona do spadku. Należy jednak pamiętać, iż osoba na której rzecz została dokonana darowizna, odpowiada jedynie w granicach wzbogacenia, które nastąpiło na skutek przedmiotowej darowizny. Istotnym jest również to, że jeżeli osoba obdarowana sama jest uprawniona do zachowku, ponosi ona odpowiedzialność w stosunku do innych uprawnionych wyłącznie do wysokości nadwyżki, która przekracza wysokość jej własnego zachowku. Jeżeli spadkodawca dokonał kilku darowizn na rzecz różnych osób, w pierwszej kolejności odpowiadają obdarowani, którzy otrzymali je później.
Testament windykacyjny a zachowek
W polskim prawie cywilnym nie istnieje pojęcie testamentu windykacyjnego – wyróżnić za to możemy zapis windykacyjnego. Instytucja zapisu windykacyjnego polega na tym, że osoba uprawniona z chwilą otwarcia spadku nabywa jego przedmiot. Zapis windykacyjny może zostać ustanowiony przez spadkodawcę jedynie w testamencie notarialnym. Ustanowienie przez spadkodawcę zapisu windykacyjnego na rzecz określonej osoby – tj. Zapisobiercy windykacyjnego może mieć też wpływ na zachowek. Na zapisobiercy windykacyjny ciąży bowiem odpowiedzialność za wypłatę sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku, w sytuacji, gdy tego obowiązku nie może zrealizować spadkobierca. Ważne jest jednak to, że osoba na której rzecz został ustanowiony zapis windykacyjny odpowiada jedynie w granicach wzbogacenia będącego skutkiem przedmiotowego zapisu.