Pomimo tego, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i rodzicom zmarłego, jeżeli dziedziczyliby oni po nim na podstawie ustawy, nie można żądać spełnienia tego roszczenia jeszcze w wiele lat po śmierci spadkodawcy czy ogłoszeniu testamentu. Zachowek, jak inne roszczenia ulega przedawnieniu. Samo roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu (jeżeli jest kilka testamentów – zgodnie z aktualną linią orzeczniczą, termin należy liczyć od ogłoszenia testamentu z którego wywodzimy swoje roszczenie), natomiast roszczenia przeciwko osobom zobowiązanym do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych zapisów windykacyjnych czy darowizn przedawnia się z upływem 5 lat od otwarcia spadku, czyli chwili śmierci spadkobiercy. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa każda czynność przed sądem (np. zawezwanie do próby ugodowej lub wniesienie pozwu), uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, a także mediacja.
Darowizna po 10 latach a zachowek
Zgodnie z art. 994 par. 1 kodeksu cywilnego “przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż 10 laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku”. Tym samym, co do zasady, jeżeli darowizna została dokonana przed więcej niż 10 laty, nie będzie wliczana do zachowku. Nie będzie to jednak dotyczyć darowizn dokonanych na rzecz spadkobierców lub uprawnionych do zachowku
Zachowek kiedy się należy
Często po śmierci bliskiej osoby, pada pytanie, komu i kiedy należy się zachowek po zmarłym. Osobami uprawnionymi do zachowku, na podstawie przepisów kodeksu cywilnego są zstępni, małżonek i rodzice spadkodawcy, jeżeli byliby powołani do spadku z ustawy – co często oznacza, że rodzicom zmarłego nie będzie jednak przysługiwać prawo do zachowku. Zachowek przysługuje tym osobom, gdy nie otrzymały w drodze dziedziczenia, zachowku, darowizny należnej części majątku. Najczęściej będzie miało to miejsce w sytuacji, gdy uprawniony, nie został powołany do dziedziczenia przez spadkodawcę.