Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, osobom najbliższym spadkodawcy – tj. jego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom – przysługuje roszczenie o zachowek, jeżeli byliby powołani do dziedziczenia na podstawie ustawy. Warto również pamiętać, że uprawnienie do zachowku nie będzie przysługiwać zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, jeżeli zrzekli się oni dziedziczenia, odrzucili spadek, zostali uznani za niegodnych dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni.Należy również nadmienić, że szczególnie uprzywilejowani są małoletni i osoby niezdolne do pracy – im przysługuje ⅔ udziału spadkowego, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Pozostałym osobom przysługuje ½ tego udziału spadkowego. Z uwagi na tak ściśle określony krąg osób uprawnionych do zachowku wskazuje się, że głównym celem istnienia instytucji zachowku jest ochrona rodziny.
Kiedy należy się zachowek
Z uwagi na fakt, iż w polskim systemie prawnym spadkodawca ma swobodę testowania i może w sposób dowolny rozporządzać swoim majątkiem na wypadek śmierci, może dojść do sytuacji, w której powoła on do dziedziczenia osobę/osoby nie należące do grona najbliższych dla niego osób. Polski ustawodawca ustanowił jednak instytucję zachowku, tak, aby chronić interesy majątkowe rodziny spadkodawcy. Dlatego też, roszczenie o zachowek przysługuje wtedy, kiedy nie zostały powołane do dziedziczenia osoby, które dziedziczyłyby na podstawie ustawy po zmarłym – tj. zstępni, małżonek lub rodzice spadkodawcy. Należy jednak pamiętać, że zachowek nie przysługuje osobom, które zrzekły się dziedziczenia, odrzuciły spadek, zostały wydziedziczone lub zostały uznane za niegodne.