Jak obliczyć zachowek przykład

4 lutego 2019 Prawo na co dzień

Aby obliczyć wysokość zachowku, konieczne jest ustalenie udziału spadkowego, który przysługiwałby osobie uprawnionej w razie dziedziczenia ustawowego, ustalenie czy osoba uprawniona jest osobą małoletnią czy niezdolną do pracy oraz ustalenie wysokości substratu zachowku (wartość spadku powiększona o wartość darowizn i zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu). Przykład: Zmarły Henryk zostawił po sobie żonę Barbarę, 20-letnią córkę Ksenię i 10-letniego syna Artura. Przed śmiercią sporządził testament, którym powołał do dziedziczenia jedynie swoje rodzeństwo – Katarzynę i Jacka. W związku z tym, że jego najbliżsi – żona i dzieci – zostali pominięci w testamencie, przysługuje im roszczenie o zachowek (byliby powołani do dziedziczenia na podstawie ustawy – w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci wraz z małżonkiem w częściach równych, jednak wysokość przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼). W związku z tym, zarówno Barbara, jak i Ksenia oraz Artur dziedziczyliby w ⅓. Henryk nie dokonywał żadnych darowizn, nie dokonał także zapisów windykacyjnych. Substrat zachowku wynosi 150 tys. zł (Henryk i Barbara posiadali rozdzielność majątkową). Tym samym, każdy z najbliższych powinien odziedziczyć 50 tys. zł. Wysokość zachowku będzie wynosić:
*Barbara – z uwagi na fakt, iż nie jest niezdolna do pracy, przysługuje jej ½ wartości udziału spadkowego – ½ * 50 tys. zł = 25 tys. zł
*Ksenia – z uwagi na fakt, iż nie jest niezdolna do pracy, przysługuje jej ½ wartości udziału spadkowego – ½ * 50 tys. zł = 25 tys. zł
*Artur – z uwagi na fakt, iż jest małoletni, przysługuje mu ⅔ wartości udziału spadkowego – ⅔ * 50 tys. zł = 33 333,33 zł..

Zachowek wysokość

Osobom uprawnionym do zachowku przysługuje ½ lub ⅔ udziału spadkowego, który przypadłby im, gdyby dziedziczyli na podstawie ustawy. Zachowek w wysokości ½ udziału przypada uprawnionym co do zasady, natomiast zachowek w wysokości ⅔ udziału – jedynie niezdolnym do pracy oraz małoletnim zstępnym spadkodawcy. O ile przynależność do grupy małoletnich nie budzi wątpliwości, to niezdolność do pracy już tak – pojawiają się bowiem pytania, z jakiej chwili należy oceniać niezdolność do pracy, czy wiek może być przesłanką bycia niezdolnym do pracy? Zarówno małoletniość, jak i niezdolność do pracy ocenia się według chwili śmierci spadkodawcy, czyli otwarcia spadku. Natomiast co do wieku – zaawansowany wiek czy chociażby osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego może być przesłanką otrzymania zachowku w wysokości ⅔ udziału.

Darowizna a zachowek dla rodzeństwa

Jak już wiele razy wskazywano, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego osobami uprawnionymi do zachowku są zstępni spadkodawcy, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, jeżeli osoby te dziedziczyłyby po zmarłym na podstawie ustawy. Ustawodawca do w/w grona osób uprawnionych nie zaliczył rodzeństwa. Z tego względu, zachowek nie będzie przysługiwał rodzeństwu spadkodawcy – ani jego braciom, ani siostrom, ponieważ nie należą oni do kręgu osób uprawnionych do zachowku. Warto o tym pamiętać w razie śmierci rodzeństwa – jeżeli spadkodawca nie powołał do dziedziczenia swoich braci czy sióstr, rodzeństwu nie będą przysługiwać żadne roszczenia.