Darowizna za życia a zachowek

4 lutego 2019 Prawo na co dzień

Ustawodawca szczegółowo uregulował w kodeksie cywilnym zagadnienia dotyczące związku dokonanej przez spadkodawcę darowizny z zachowkiem. Zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego jeżeli spadkodawca za życia dokonał darowizny co do zasady zalicza się ją przy obliczaniu zachowku. Co więcej, jeżeli osoba uprawniona do zachowku otrzymała od spadkodawcy za życia darowiznę, zalicza się ją na należny jej zachowek. Należy o tych kwestiach pamiętać z perspektywy zarówno przyszłego spadkodawcy, jak i osoby uprawnionej do zachowku.

Ile procent wynosi zachowek

W kodeksie cywilnym wysokość zachowku przysługującego osobom uprawnionym została przez ustawodawcę określona w postaci ułamkowej, a nie procentowej. I tak co do zasady osobom uprawnionym zachowek przysługuje w wysokości 1/3 udziału spadkowego, który przypadłby takiej osobie w razie dziedziczenia na podstawie ustawy – dokonując przeliczenia stanowi to ok. 33 procent w/w udziału spadkowego. Inaczej rzecz się ma, jeżeli do zachowku uprawnione są osoby małoletnie lub niezdolne do pracy – im przysługuje zachowek w wysokości 1/2 udziału spadkowego, który przypadłby im, gdyby doszło do spadkobrania na podstawie ustawy – czyli mają prawo do 50 procent w/w udziału spadkowego.

Zachowek od darowizny ile wynosi

Aby ustalić wysokość zachowku przysługującego osobie uprawnionej, konieczne jest najpierw ustalenie wysokości substratu zachowku. Do jego obliczenia nie zalicza się, zgodnie z postanowieniami kodeksu cywilnego , zapisów zwykłych I poleceń, dolicza się za to zapisy windykacyjne I właśnie darowizny. Jak często jednak bywa, zdarzają się wyjątki od reguły – zaliczeniu nie podlegają drobne darowizny oraz darowizny, których spadkodawca dokonał na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku przed więcej niż 10 laty przed chwilą śmierci (chwili otwarcia spadku). Obliczając zachowek dla małżonka nie uwzględnia się darowizn dokonanych przed zawarciem małżeństwa. Podobnie, obliczając zachowek dla zstępnego nie uwzgędnia się darowizn dokonanych w czasie kiedy nie miał wstępnych. Warto też wspomnieć, że darowizny nie mają jedynie wpływu na wysokość substratu zachowku – jeżeli darowizna została dokonana na rzecz osoby uprawnionej, zalicza się ją na poczet należnego zachowku.